เตรียมเสนอ ‘ปราสาทพนมรุ้ง-เมืองต่ำ-ปลายบัด’ เข้าบัญชีรายชื่อเบื้องต้นมรดกโลก

เมื่อวันที่ 12 กันยายน นายวีระ โรจน์พจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม (รมว.วธ.) เปิดเผยว่า ได้ประชุมคณะอนุกรรมการมรดกโลกทางวัฒนธรรมครั้งที่ 2/2561 ในที่ประชุมได้รับรายงานความคืบหน้าการจัดทำเอกสารนำเสนอแหล่งมรดกวัฒนธรรม กลุ่มเทวสถานปราสาทพนมรุ้ง ปราสาทเมืองต่ำ และปราสาทปลายบัด เพื่อเตรียมเสนอยูเนสโกพิจารณาเข้าสู่บัญชีรายชื่อเบื้องต้นมรดกโลก โดยกำหนดเกณฑ์พิจารณาคุณค่าโดดเด่นเป็นสากลตามเกณฑ์ของยูเนสโกในเกณฑ์ที่ 3 อย่างไรก็ตาม ที่ประชุมมีมติเห็นให้คณะทำงานจัดทำเอกสารไปปรับปรุงเอกสารนำเสนอแหล่งมรดกวัฒนธรรมดังกล่าว โดยเพิ่มเติมการกำหนดเกณฑ์พิจารณาคุณค่าโดดเด่นเป็นสากลในเกณฑ์ที่ 4 และเกณฑ์ที่ 5 เนื่องจากแหล่งมรดกวัฒนธรรมกลุ่มเทวสถานปราสาทพนมรุ้ง ปราสาทเมืองต่ำ และปราสาทปลายบัด เป็นกลุ่มโบราณสถานที่ทรงคุณค่ามีความโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวในหลายด้านรวมไว้ด้วยกันทั้งด้านสถาปัตยกรรม ศิลปกรรมฝีมือช่าง วิศวกรรมเทคนิคการก่อสร้าง ชลประทานและการปกครองในช่วงพุทธศตวรรษที่ 15-18

อย่างไรก็ตาม ปราสาทพนมรุ้งสร้างจากหินทรายสีชมพูตั้งโดดเด่นอยู่บนยอดเขาใกล้กับปล่องของภูเขาหินอัคนีซึ่งเป็นภูเขาไฟเก่าที่ดับแล้ว ทำให้มีความงดงามด้านสถาปัตยกรรมที่พิเศษเฉพาะตัว นอกจากนี้ จากการใช้เทคโนโลยี LiDAR สำรวจพื้นที่พบว่า ปราสาทพนมรุ้ง ปราสาทปลายบัด ปราสาทเมืองต่ำมีการจัดการน้ำภายในพื้นที่และเชื่อมโยงถึงกันอย่างเป็นระบบและใช้เป็นเครื่องมือในการควบคุมและดำรงชุมชนควบคู่ไปกับการสร้างเทวสถานจำลองแผนผังเขาพระสุเมรุและจักรวาลในคติความเชื่อของศาสนาฮินดูลัทธิบูชาพระศิวะเป็นใหญ่ โดยดัดแปลงปากปล่องภูเขาไฟเป็นสระน้ำ มีการขุดสร้างบาราย (สระน้ำโบราณ) ขนาดใหญ่และขนาดเล็กในตำแหน่งที่เชื่อมโยงกันโดยใช้ทางน้ำธรรมชาติและการสร้างคันบังคับน้ำ รวมทั้งพบว่ามีชุมชนโบราณตั้งอยู่ในพื้นที่กว่า 40 แหล่งบางแหล่งมีการใช้พื้นที่เป็นแหล่งโลหะกรรม การถลุงเหล็ก