88 องค์กรส่งจดหมายถึงรัฐบาลลาวและไทยในวาระครบรอบ 7 ปีการหายตัวไปของสมบัด สมพอน

เมื่อวันที่ 15 ธ.ค.2562 ในโอกาสครบรอบเจ็ดปีการบังคับบุคคลให้สูญหายที่เกิดขึ้นกับ สมบัด สมพอน ผู้นำภาคประชาสังคมของลาว หน่วยงานที่มีชื่อด้านล่างขอกระตุ้นรัฐบาลลาวและไทยให้สอบสวนการบังคับบุคคลให้สูญหายครั้งนี้และเรียกร้องให้รัฐบาลลาว เปิดเผยที่อยู่ของ สมบัด สมพอน และประกันว่าจะเกิดความยุติธรรมกับเขาและครอบครัว

เนื่องจากที่ผ่านมาตำรวจลาวล้มเหลวในการสอบสวนอย่างเป็นผลต่อการบังคับบุคคลให้สูญหาย กรณีสมบัด สมพอน จึงควรมีการตั้งคณะทำงานที่เป็นอิสระและไม่ลำเอียงขึ้นมาใหม่เพื่อค้นหาที่อยู่และชะตากรรมของสมบัด สมพอน โดยไม่ชักช้า คณะทำงานใหม่นี้ควรมีอำนาจในการร้องขอและได้รับความช่วยเหลือทางเทคนิคจากต่างประเทศ เพื่อให้สามารถสอบสวนอย่างเป็นมืออาชีพเป็นอิสระ ไม่ลำเอียง และเป็นผลสอดคล้องกับมาตรฐานระหว่างประเทศ

ภาคประชาสังคมยังเรียกร้องรัฐบาลลาวและไทยให้คลี่คลายการบังคับบุคคลให้สูญหายกรณีอื่นๆซึ่งเกิดขึ้นในประเทศลาว โดยล่าสุดคือ อ็อด ไชยะวง ผู้ลี้ภัยชาวลาว ซึ่งอาศัยอยู่ในกรุงเทพฯเขาหายตัวไปตั้งแต่วันที่ 26 สิงหาคม 2562 ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา อ็อด ได้รณรงค์ อย่างเปิดเผยให้สังคมตระหนักถึงการปฏิบัติมิชอบ ด้านสิทธิมนุษยชนและการทุจริตซึ่งเกิดขึ้นในลาว

ทั้งยังได้เข้าพบผู้รายงานพิเศษแห่งสหประชาชาติ ว่าด้วยความยากจนสุดโต่งและสิทธิมนุษยชนเมื่อวันที่15 มีนาคม2562 ที่กรุงเทพฯก่อนที่ผู้รายงานพิเศษจะเยือนประเทศลาวมีการแสดงข้อกังวลต่อปัญหาที่เกิดขึ้นกับอ็อดในแถลงการณ์ร่วมของคณะทำงานด้านการบังคับบุคคลให้สูญหายหรือการสูญหายโดยไม่สมัครใจแห่งสหประชาชาติและผู้รายงานพิเศษแห่งสหประชาชาติสามท่านที่เผยแพร่เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม2562

นอกจากนั้นกรณีของอิทธิพล สุขแป้น, วุฒิพงศ์ กชธรรมคุณสุรชัย ด่านวัฒนานุสรณ์,ชัชชาญบุปผาวัลย์และไกรเดช ลือเลิศ ซึ่งได้วิพากษ์วิจารณ์ราชวงศ์แ

Oรัฐบาลทหารไทยและลี้ภัยอยู่ในลาวทั้งหมดหายตัวไปในช่วงระหว่างเดือนมิถุนายน2559 ถึงธันวาคม2561 สำหรับสามคนหลังมีผู้พบเห็นศพของชัชชาญและไกรเดชอีกประมาณสองสัปดาห์ต่อมาอยู่ในแม่น้ำโขงฝั่งประเทศไทยศพมีลักษณะถูกฟันจนอวัยวะขาดและมีการนำปูนซีเมนต์มาใส่ไว้ในช่องท้องส่วนศพที่สามซึ่งคาดว่าเป็นศพของสุรชัยมีรายงานผู้พบศพลอยขึ้นมาใกล้กันจากนั้นก็หายไปผลการทดสอบด้านพันธุกรรมเมื่อเดือนมกราคม2562 ยืนยันว่าทั้งสองศพเป็นชัชชาญและไกรเดช

เราเรียกร้องรัฐบาลลาวและไทยให้สอบสวนกรณีเหล่านี้ตามแนวทางที่สอดคล้องกับมาตรฐานกฎหมายระหว่างประเทศทั้งนี้เพื่อให้ทราบถึงชะตากรรมและที่อยู่ของพวกเขาทั้งรัฐบาลลาวและไทยต่างมีพันธกรณีทางกฎหมายที่จะต้องสอบสวนโดยพลันอย่างรอบด้านและอย่างไม่ลำเอียงและนำตัวผู้ต้องสงสัยว่าเป็นผู้กระทำความผิดตามกฎหมายระหว่างประเทศและผู้ที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างร้ายแรงมาลงโทษผ่านกระบวนการพิจารณาที่เป็นธรรม

นอกจากนั้นยังเรียกร้องรัฐบาลลาวและไทยให้แสดงสัตยาบันรับรองอนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยการคุ้มครองมิให้บุคคลสูญหายโดยทันทีโดยลาวและไทยได้ลงนามอนุสัญญานี้แล้วเมื่อเดือนกันยายน2551 และมกราคม2555 ตามลำดับและให้ใช้โอกาสที่จะมีการทบทวนรายงานตามวาระของลาวตามกลไกUniversal Periodic Review (UPR) เรียกร้องรัฐบาลลาวให้ทำการสอบสวนโดยพลันและอย่างเป็นผลต่อการบังคับบุคคลให้สูญหายกรณีสมบัดสมพอนโดยการพิจารณารายงานตามวาระฉบับที่3 ของลาวจะมีขึ้นในวันที่21 มกราคม2563 ที่กรุงเจนีวาประเทศสวิตเซอร์แลนด์

ระหว่างการพิจารณารายงานตามวาระฉบับที่2 ของลาวในเดือนมกราคม2558 ประเทศภาคีสมาชิกสหประชาชาติ10 แห่ง(ออสเตรเลียแคนาดาฟินแลนด์เยอรมนีลักเซมเบิร์กโปแลนด์โปรตุเกสสวีเดนสวิตเซอร์แลนด์และสหราชอาณาจักร) เสนอให้รัฐบาลลาวทำการสอบสวนอย่างเหมาะสมต่อการบังคับบุคคลให้สูญหายกรณีสมบัดสมพอน

 จนกว่าจะมีการเปิดเผยชะตากรรมและที่อยู่ของผู้ตกเป็นเหยื่อการบังคับบุคคลให้สูญหายประชาคมระหว่างประเทศไม่ควรหยุดเรียกร้องให้นำตัวพวกเขากลับสู่ครอบครัวอย่างปลอดภัยรัฐบาลลาวไม่ควรคิดว่าเราจะยุติการเรียกร้องโดยเราจะยังเรียกร้องต่อไปจนกว่าจะทราบคำตอบที่แท้จริงต่อคำถามที่ว่า“สมบัดสมพอนอยู่ที่ไหน?